Değerli okuyucularım 19 Mart 2023 Pazar günü Bandırma Eti Bor tesislerinde ÇİN HALK CUMHURİYETİ’nden alınan teknoloji transferi ile BORKARBÜR ünitesi üretime açıldı.
Ülkemiz için çok önemli olan ve bor varlığımıza katma değer kazandıracak olan işlenmiş bor ürünleri tesislerinin kurulmasını ve özellikle ve öncelikle de 21. yüzyılın yakıtı hidrojen için çok önemli olan
SODYUM BORHİDRÜR üretimine de daha fazla gecikmeden ve hızla geçilmesini diliyorum.
Ülkemiz dünya bor rezervinin %73’ne sahip. Bu zenginliğimizi işlenmiş ve katma değer yüklenmiş ürün haline getirmeyi bir türlü başaramadık. Gelmiş olduğumuz bu aşamada bakanlığın resmi verilerine göre 2022 yılı sonu itibariyle Eti Maden 2.650.000 (iki milyon altıyüz elli bin ton) rafine bor satışı yaparak; 1 milyar 300 milyon dolar gelir elde etmiş. “Ortalama 490 dolar/ton”
200 dolarlık ürün işlenince 600 dolar oluyor
Rafine Bor madeninin dünya pazarında ortalama fiyatı 200 dolar/ton civarında. Bunu işleyerek borik asit hale dönüştürdüğümüzde, dünya piyasasında tonu 600-800 dolar civarı olan bir ürün halini alıyor. Bundan sonraki süreç, dünyada elmastan sonra en sert ve dayanıklı element olan borkarbür oluyor.
Karbür nedir?
Karbürler genel olarak metallerde aşınma ve korozyona dayanıklı sert yüzeyler elde etmek için uygulanan termokimyasal bir işlemdir.
Yaygın olarak kullanılan karbürler ise: Kalsiyum, tungsten, silisyum, bor ve demir/çelik kullanılarak elde edilmektedir.
Borkarbürlü ürünlerde ise:
Karbürleme işleminde bor; demir/çelik ve alaşımlı metallerin yüzeylerine difüzyon yöntemiyle koruma amaçlı kaplanır.
BORKARBÜR ELDESİ
Yeni işletmeye açılan BORKARBÜR Tesisinde; borikasit işlenerek bor karbüre dönüştürüldüğünde, toz halinde sanayi ve endüstride kullanılmak üzere tonu yaklaşık 40 bin dolar civarında olan ürüne dönüşüyor.
BORKARBÜR NERELERDE KULLANILIR?
Bor karbür, demir/çelik ve alaşımlı metallerin yüzeylerine difüzyon yardımı ile koruma amaçlı kaplanır.
* Endüstriyel olarak çeliklere sertlik ve aşınmaya karşı direncin arttırması amacıyla,
* Kaynak elektrotlarında aşınmaya karşı direnci arttırması amacıyla,
* Aşındırıcılar ve zımparalarda katkı maddesi olarak.
* Nükleer enerji santrallerinde yakıt yükleme çubuğu ve radyasyondan korunmak için ve yine nükleer santrallerin boru hatlarında bor alaşımları kullanılır.
* Bor karbürden sertlik değeri yüksek, korozyon çeşitlerine karşı direnci olan, yüksek ısıya dayanıklı, hafif ve sağlam zırhlar üretilmektedir.
* Bor karbür; ileri teknoloji ürünü seramik ham maddesidir ve diğer geleneksel zırh malzemeleri ile karşılaştırıldığında yüzde 70 civarında daha hafiftir.
* Savunma sanayisinde hafifliğin ön planda olduğu kurşun geçirmez yelek, helikopter, tank, taktik araçlar, uçaklar ve hafif zırhlı araçların zırhları için kullanılır.
Borkarbür seramik nedir?
İleri teknoloji ürünü borkarbür seramik:
* Üstün sertlik,
* Yüksek elastiklik modülü,
* Yüksek termal kararlılık,
* Mükemmel kimyasal kararlılık,
* Çok iyi korozyon direnci,
* Yüksek darbe dayanımı gibi fiziksel, mekaniksel ve kimyasal özelliklere sahip seramik bir malzemedir. Uzaya gönderiler araçların ısı kalkanı/zırhı bu malzeme yani bor seramikle yapılmakta ve alternatifi de bulunmamaktadır.
BORKARBÜR PAZARI
Bor karbür, yıllık 30 bin tonluk dev bir pazar büyüklüğüne sahip. Her yıl hızla büyüyen pazar içinde üretici ülke olarak sadece Çin, ABD, Almanya ve Rusya vardı. Biz bor satışımızın yaklaşık %30’unu Çin’e yapıyor ve Çin’den de tonu 35-40 bin dolara yıllık 350 ton civarında borkarbür alıyorduk. Şimdi Çin’den teknoloji transferi yaparak yıllık BİNTON üretim kapasitesiyle biz de borkarbür üretici ülkeler ligine çıkmış bulunuyoruz. Önceki makalemde özel olarak altını çizerek vurguladığım: Dünya Rezervinin %73’üne sahip olduğumuz;
BOR STRATEJİK BİR VARLIĞIMIZDIR. BU VARLIĞIMIZI BİLİNÇLİ BİR ŞEKİLDE KORUMALI VE DEĞERLENDİRMELİYİZ.
Sodyumborhidrür üretmeyi başardığımızda ise; dünyaya 400 yıl tek başına yetecek temiz enerjinin de sahibi ülke olacağız.