DEPREME HAZIRLIKLI OLMAK ZORUNDAYIZ.
UYARILAR ARKA ARKAYA GELİYOR: HAZIRMIYIZ?
Bu yazıda depremde yaşananları fotoğraflarıyla kısa kısa hatırlatmaya çalışacağım. Bugün içinde bulunduğumuz durumu da değerlendirerek geçmişte yaşadığımız sorunların ne kadarını çözdüğümüze bir göz atacağız.
Yalova’nın kaybolan yıllarında en önemli konulardan biri yaşanan büyük depremdir. Yıl 1999 sıcak bir Ağustos gecesi. 17 Ağustos. Saat 03.05 Yalova 45 saniye boyunca 7.4 ile sallandı. Türkiye tarihinin 1939 yılında olan Erzincan depreminden sonra en büyük ikinci depremi olarak kayıtlara geçti. İşte o dakikadan sonra yaşanlar ve alınan tedbirler;
Depremin Yalova'daki hasarı, resmi olarak 2.508 ölü ve yıkılması gereken 13.939 ağır hasarlı ev olarak kayıtlara geçti. 15.237 bina az hasar, 12.878 bina hafif hasar gördü. Ölü sayısının resmi rakamların biraz üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.
Depremden sonra Yalova’ya adeta yardım yağdı. Futbol sahasına seyyar hastane kuruldu. Yaralılar helikopter ile Bursa’daki hastanelere nakledildi. Toplanma alanlarımız yoktu. Sahil şeridine gelişigüzel çadırlar kuruldu. Sokak içlerinde örtülerle barınma alanları tesis edildi. Suyumuz kesildi. Kanalizasyon şebekemiz felç oldu.
Yardım olarak gönderilen ekmekler o kadar çoktu ki şehir merkezinde adeta ekmek dağı oluştu. Milletvekilimiz ve o günlerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan’ın Yalova’nın sorunlarını aşmasında gösterdiği olağanüstü gayret unutulur gibi değildi. Hatta diğer deprem bölgelerinde “Keşke bizimde bir Yaşar Okuyanımız olsaydı” söylemleri duyulur oldu.
Yardımlar sadece yurt içinden değil birçok yabancı ülkeden de geldi. Bir yandan çadırkentler kurulurken bir yandan konteynır kentlerin hazırlığı sürdürüldü. Kurulan çadır aş ocaklarının önünde uzun kuyruklar oluşuyordu. En büyük sorunlardan birisi tuvaletlerin yetersiz oluşuydu.
Kurtarma çalışmaları sona erdiğinde bu defa enkazları dökecek yer aranmaya başlandı. Sonunda denize dökülmeye başlandı. Gazipaşa caddesinin sonuna doğru sahile dökülmeye başlanan enkazlardan 65.000 m2 genişliğinde bir dolgu alanı oluştu. Yeşillendirilen bu alana daha sonra deprem anıtı yapıldı.
Konteynır kentlerin yapılmasıyla ortalık biraz daha sakinleşti. Zaman kaybetmeden kalıcı konutlar için çalışmalar başlatıldı. Yalova için çok zor günlerdi. Altyapıda su ve elektrik şebekesinin tamamına yakını çalışmaz haldeydi. Dönemin Belediye Başkanı Yakup Bilgin Koçal önceleri çadırlarda hizmet vermeye çalışan belediye çalışanlarıyla olağanüstü bir çalışma gerçekleştirdi. Bir yandan enkazlar kaldırılırken biryandan yollar kazılıp altyapı sorunları giderilmeye çalışıldı. Ortalık toz duman.
DEREM ANITINI YILDA BİR İKİ DEFA ZİYARET EDİP O GÜNLERİ HATIRLAMALIYIZ.
Yalova Deprem Anıtı yaşadığımız deprem felaketinde kaybettiklerimizi hatırlamak ve o günlerden kalan anılarımızı sürekli canlı tutmak açısından önemli bir kent hafıza merkezi görevini görüyor. Belli zamanlarda ziyaret ederek hafızamızı tazelemek gerekiyor.
GEREKLİ DERSLERİ ÇIKARDIK MI?
En çok sıkıntısını çektiğimiz konu toplanma alanlarıydı. Elektrik, su, tuvalet gibi ihtiyaçların giderilebildiği ve gerektiğinde kapalı alan kurulabilen kapalı alanlarımız yoktu.
Şimdi durum nasıl?
İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından hazırlanan toplanma alanlarımız var.
https://yalova.afad.gov.tr/kurumlar/yalova.afad/26719/files/Guncel_Afet_Toplanma_Alanlari_.pdf internet adresine girdiğimizde karşımıza aşağıdaki bilgiler çıkıyor.
“Yalova il ve ilçelerinde bulunan 32 merkez mahalle ve 8 beldeye ait 17 belde mahallesi ile birlikte Yalova genelinde bulunan toplam 49 adet mahallenin tamamında çalışılmış olup, ayrıca merkeze bağlı Samanlı ve Çınarcık ilçesine bağlı Çalıca köylerinde çalışılmıştır. Toplamda 51 adet yerleşim biriminde 80 adet toplanma alanı tespit edilmiştir. “
Yukarıda belirttiğimiz ihtiyaçların giderilmesine cevap verebilen yeterli sayıda alanlar mıdır? Yakın zamanda o da olur diyelim. Şimdiden herkesin kendi bölgesindeki toplanma alanını bilmesinde büyük yarar var.
ALTYAPI YİNE ÇÖKEBİLİR
1999 depreminde oluşan altyapı tahribatından dolayı yaşanan sıkıntıları yeniden yaşayabiliriz. Elektriğimiz kesilebilir, doğalgaz boruları, su ve kanalizasyon boruları çalışamaz hale gelebilir. Bunlarla ilgili geçici de olsa tedbirlerin düşünüldüğünü umuyorum. Örneğin susuzluk çeken vatandaşa tankerlerle su taşınacak mı? İnternet altyapımız depreme dayanıklı mı? Telefon altyapımız ne durumda?
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE SINIFTA KALDIK
1999’da kentimizde 15.237 bina az hasar, 12.878 bina hafif hasar gördü. Birde kayda girmeyen binaları hesaba katarsak depremden önce eski yönetmeliğe göre yapılan Yalova merkez mahallelerinde çok sayıda eski bina risk altında. Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla bazı binalar yenilenmeye çalışılıyor ancak sorun mahallelerin sorunu. En önemli sorun köklü bir çözüm bekliyor.
Büyük depremin ardından Yalova’daki binaların tamamı Belediye tarafından karot testleri yaptırılmak suretiyle incelenip raporlanmıştı. Alınan sonuçlar pek de iç açıcı değildi.
Yeri gelmişken (DASK) zorunlu afet sigortasının önemine de dikkat çekelim.
SORUNUMUZ SADECE DEPREM DEĞİL
Yalova’nın depremden başka afet sorunları da var. Tusunami (Japon bili adamının öngörüsüne göre Marmara’da 7-8 m. Yüksekliğinde tusunami olabilir), sel, toprak kayması, sanayinin yarattığı tehlikeler.
AFAD’ın resmi internet sitesinde bu konuya da dikkat çekiliyor.
https://yalova.afad.gov.tr/ilimizin-afetselligi
“-İlimizi risk altında bulunduran en büyük doğal afet, bilindiği üzere depremlerdir.
2019 yılında yürürlüğe giren yeni deprem yönetmeliğinde de görüldüğü üzere, İlimiz birinci derece deprem bölgesinde yer almaktadır.
-Marmara Denizi içerisinde gerçekleşecek bir deprem sonrasında, şayet deniz dibi heyelanı da tetiklenirse, 1-2 metre yüksekliğe kadar tsunami dalgalarının oluşma ihtimali kesin olmamakla birlikte bulunmaktadır. Bu sebeple önlem amaçlı olarak, İlimizi etkileyen bir deprem meydana gelmesi hâlinde, ilk birkaç saat sahilden uzakta kalmakta fayda olduğunu söyleyebiliriz.
-Depremlerden sonra İlimizi en çok etkileyen doğal afet, heyelanlardır. Her yıl İlimizde irili ufaklı 5-6 adet heyelan meydana geldiğini söyleyebiliriz. Bunlarla ilgili heyelan duyarlılık haritalarımız hazırlanmış ve kullanıma sunulmuştur.
-Heyelanların ardından İlimizde risk oluşturan bir diğer afet türüyse sel/su baskınlarıdır. İlimizde 2006, 2010, 2017 ve 2018 yıllarında sel afetleri yaşanmıştır.
-Son olarak İlimiz sınırlarında bulunan ve kimyasal maddelerle çalışma yapan fabrikalar da KBRN bakımından risk teşkil etmekte olup bu konularda gerekli çalışmalar ve eğitimler yapılmaktadır.”
KENDİ YAĞIMIZDA KAVRULACAĞIZ
1999 depreminde yurt içinden ve dışından bol miktarda ve acil yardım aldık. Bir şans ta depremin yaz aylarında olmasıydı.
Beklenen depremin İstanbul’da büyük tahribat yapacağı öngörülüyor. Bu durumda yardımların İstanbul’a yönleneceği ortada.
Yalova’da büyük tahribatlar yaşarsak kendi yaralarımızı saracak kadar hazırlıklı olmamız gerekir.
Yalova’lı Jeoloji Mühendisi Osman Kendir’den sürekli kırmızı ışık sinyalleri geliyor. “Uzatmaları oynuyoruz. Tedbirli olun.”
MAGDER GÖNÜLLÜLERİNE BÜYÜK İŞ DÜŞECEK.
İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü internet sitesini incelediğimizde devletimizin afetlere karşı alınacak önlemler konusunda hazırlıklı olduğunu görüyoruz. Eğitimler yapıyorlar, tatbikatlar yapıyorlar. Yaşanacak sıkıntıyı en aza indirecek tedbirler alıyorlar.
Yalova’nın nüfusu giderek artıyor. Afetler karşısında sivil toplum kuruluşlarının da insiyatif almasının büyük önemi var.
2002 yılında kurulan MAGDER (Mahalle Afet Gönüllüleri Derneği) Dikkat çeken başarılara imza atıyorlar. Yurdumuzun neresinde deprem olsa oraya koşabiliyorlar. Her an acil müdahaleye hazır 200’ün üzerinde çok iyi kurtarma eğitimi almış bir müdahale ordusu var. 15 mahallemizde içinde gerekli teçhizatın bulunduğu konteynırlar bulunuyor.
MAGDER Derneği Başkanı Sabri Karaçam “Her yıl okullarda binlerce öğrencimize afet bilinci kazandırıyoruz. Yetişkinler içinde kurslar açıp eğitimler veriyoruz. Bu eğitimleri almış kişiler depremde ve diğer afetlerde kendilerini nasıl koruyacaklarını biliyorlar. İsteyen kurumlarımıza giderek eğitimler de veriyoruz. Mevcut ekiplerimizle biz deprem ve doğal afetlere her an hazır durumdayız”diyor.
Gelecek hafta Yalova’nın geleceğini ilgilendiren önemli projelerin nasıl çöpe atıldığını inceleyeceğiz.
Sağlıcakla kalınız.
--------------------------------------------------------------------------------------
