GÜNAYDIN Değerli Okurlar,
“Dünyada her şey kadının eseridir. Kadınlarımız eğer milletin gerçek anası olmak istiyorlarsa, erkeklerimizden çok daha aydın ve faziletli olmaya çalışmalıdırlar.”
“Bir toplum, cinslerden yalnız birinin yüzyılımızın gerektirdiklerini elde etmesiyle yetinirse, o toplum yarı yarıya zayıflamış olur. Bizim toplumumuzun uğradığı başarısızlıkların sebebi, kadınlarımıza karşı ihmal ve kusurdur.”
Yukarıdaki sözler Türkiye Cumhuriyeti’ nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ e ait…
Kadınlar eve hapsedilmek için yaratılmamıştır.
Bu gün, kadın hakları konusunda bazı tarihî adımları hatırlatmak istiyorum.
Yeni Zelanda'da kadınlara seçme hakkı 1893 yılında, seçilme hakkı 1918'de verildi; bu yasa tüm kadınları kapsıyordu.
1902'de Avustralya'da kadınlar seçme hakkı kazandı.
1906 yılında Finlandiya kadın vatandaşlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu.
O yıllarda Rusya büyük çarlığına bağlı bir düklük olan Finlandiya, dünyada ilk kadın milletvekillerinin meclise girdiği ülke unvanını da taşır. 1907 yılında 19 kadın milletvekili meclise girmeyi başardı.
Norveç 1913'te, Danimarka ve o zaman Danimarka'ya bağlı olan Izlanda da 1915'te kadınlara oy hakkı verdi.
Kanada'da Quebec bölgesi hariç, kadınlar 1917'de seçme ve 1920'de seçilme hakkı elde ederken, Québec'de kadınlara seçme ve seçilme hakkı 1940 yılında verildi.
1917'de Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerinden bir kısmında da kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı.
12 Kasım 1918'de Avusturya kadınlarına oy hakkı verdi, onu takip eden günlerde 30 Kasım 1918'de Almanya'da kadınların seçme ve seçilme hakkı yasayla garantilendi ve 19 Ocak 1919 seçimlerinde kadınlar ilk defa oy kullandı.
Amerika Birleşik Devletleri'nde 1920 yılında yürürlüğe giren anayasa değişikliği ile ülke genelinde kadınlara oy verme hakkı tanındı, Kasım 1920'de kadınlar ilk parlamento seçimlerine katıldılar.
1918 yılında 30 yaşının üstünde olup, bazı özel durumlarda oy kullanabilme hakkını elde etmiş olan, Birleşik Krallık kadınları için tam oy hakkı 1928 yılında sağlandı.
Güney Afrika Cumhuriyeti ırklarına göre kadınlara 1930'da beyaz ırka, 1984'te Hint ırkına, 1994'te de siyah ırka, oy hakkı tanıdı.
Türkiye'de kadınlar 20 Mart 1930'da belediye seçimlerinde seçme hakkı kazandılar. 1933'te Köy Kanunu'nda muhtar seçme ve köy heyetine seçilme hakkı düzenlendi. Milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına ise 5 Aralık 1934'te yapılan anayasa değişikliğiyle kavuştular. 8 Şubat 1935'te ilk defa meclis seçimlerine katılan Türk kadınları mecliste 18 sandalye elde ettiler.
Fransa'da 4 Ekim 1944'te yapılan yasa değişikliğiyle kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi. 29 Nisan 1945'te ilk defa belediye seçimlerine katılan kadınlar 21 Ekim 1945'te de ilk defa parlamento seçimlerinde oy kullandılar.
1925'te belediye seçimlerinde oy kullanmaya başlayan İtalyan kadınları 1946'da ilk genel seçimlere katıldılar.
Brezilya'da 1934'te,
Filipinler'de 1937'de,
Arjantin ve Meksika'da 1946'da,
Japonya'da 1945'te,
Çin'de 1947'de,
Liberya'da 1947'de,
Uganda'da 1958'de ve Nijerya'da 1960'ta kadınlar oy verme hakkına sahip oldular.
İsviçre'de kadınların seçme ve seçilme hakkını elde etmesi 7 Şubat 1971'de gerçekleşirken İsviçre'ye bağlı Appenzell kantonunda ise 1990'ı buldu.
Ne demişti Atatürk, bir kere daha hatırlayalım:
“Bir toplum, cinslerden yalnız birinin yüzyılımızın gerektirdiklerini elde etmesiyle yetinirse, o toplum yarı yarıya zayıflamış olur. Bizim toplumumuzun uğradığı başarısızlıkların sebebi, kadınlarımıza karşı ihmal ve kusurdur.”
Gününüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.
NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE!
