Ulusal taşıt tanıtma sisteminde aracına bu sistemi tanıtmak için vatandaşın araç başına ödeyeceği tutar 2.172.-TL İlk etapta cihaz takılacak 20 milyon araç sahibinin ödeyeceği tutar 43 Milyar lira. Türkiye’deki 8 bin akaryakıt istasyonlarının sistemi kurmak için harcayacağı tutar ise 150 milyon dolar. Kısaca Zorunluluğu yeni yılda başlayacak olan sistemin toplam bütçesi veya yükü tahmini 50 milyar lira civarında.
Akaryakıt satışlarının akıllı yazar kasa ile düzenlendiği, akıllı yazar kasaların ise sitemden izlenebildiği günümüzde, amacı kaçak akaryakıt ve sahte ve yanıltıcı belge düzenlenmesini engellemek için getirildiğini düşündüğüm, bu zorunluluğun, günümüz ekonomik koşullarında çok ta gerekli miydi sorusunun cevabını okuyucuya bırakarak, zorunluluğun içeriğini paylaşıyorum.
Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara 31/12/2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi, TTB takılması zorunluluğu getirilmiştir.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) Nedir?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara akaryakıt istasyonlarında yapılacak akaryakıt satışlarında, taşıt plaka bilgisinin elle girişini engelleyecek şekilde, yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlarına (YN Pompa ÖKC) otomatik olarak bağlanılmasına sağlayacak sistemdir.
Zorunluluk kapsamında olmayan bireysel taşıtlar da ihtiyari olarak sisteme dahil olabileceklerdir.
Sisteme Geçiş Şekli ve Süresi:
Zorunluluk kapsamında olan araçlara en geç; 31 Aralık 2024 tarihine kadar aracın plaka bilgisinin kayıtlı olacağı dijital etiket “Taşıt Tanıma Birimi” (TTB) aracın yakıt depo girişi üzerine takılması gerekmektedir. Darphane tarafından basılacak etiketler, yine Darphane tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından takılabilecektir.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 2)’inde yapılan düzenlemeler ile, Ulusal Taşıt Tanıma Sisteminin kapsamının genişletilmesi amacıyla 1/7/2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilen 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlara kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde, mevcut Genel Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında yer almayan ve taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlara (özel taşıt tanıma sistemi kullanan bireysel taşıtlara) ise 30/6/2025 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu getirilmiştir.
Zorunluluk kapsamında olmayan bireysel taşıtlara da TTB taktırılarak sisteme geçmeleri mümkündür.
“Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Yetkilendirilmiş Taşıt Montaj Firması Listesi “ iller bazında ve Türkiye genelinde https://www.utts.gov.tr/utts-yetkilendirilmis-montaj-firmasi-listesi.pdf adresinde yayınlanmıştır.
Taşıt Tanıma Birimi (TTB) Takılması Zorunlu Olan Taşıtlar:
Akaryakıt alımlarını gider olarak beyan eden her vergi mükellefinin; kiralama yoluyla edindiği veya işletmesine dâhil olan ve işte kullandığı her taşıta “Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ” taktırma zorunluluğu getirilmektedir.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 2)’inde yapılan düzenlemeler ile, Ulusal Taşıt Tanıma Sisteminin kapsamının genişletilmesi amacıyla 01/07/2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilen 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlara kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde, mevcut Genel Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında yer almayan ve taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlara (özel taşıt tanıma sistemi kullanan bireysel taşıtlara) ise 30/6/2025 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu getirilmiştir. (2 No.lu Tebliğ ile)
Zorunluluk; akaryakıt tüketen ve işte kullanılan tüm araçları (otomobil, kamyon, kamyonet, minibüs, otobüs, çekici vb.) kapsamakta olup, sadece elektrik tüketen araçları kapsamamaktadır.
Taşıt Tanıma Birimi Takma Zorunluluğu Dışında Kalan Taşıtlar:
- Sadece elektrik tüketen taşıtlar kapsam dışındadır,
- İşte kullanılmayan ve özel taşıt tanıma sistemi kullanmayan özel mülk olan taşıtlar kapsam dışındadır,
- 237 sayılı Taşıt Kanununun 1 inci maddesinin (a) fıkrasında belirtilen genel bütçeye dâhil dairelerle, özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerine ait taşıtlar bu maddede belirtilen zorunluluk kapsamında değildir.
Taşıt Tanıma Biriminin Arızası Veya Değişiklik Gerektirecek Durumlar:
Taşıtların sahiplik ve/veya plaka bilgisinin değişmesi durumunda TTB’ler yetkili firmalar tarafından değiştirilecektir.
Sahiplik ve/veya plaka bilgisinin değişmesi ile zarar görme, bozulma gibi nedenlerle çalışmaması durumu hariç olmak üzere, TTB’ler taşıttan sökülmeyecektir. Söz konusu durumların oluşması halinde TTB’ler sadece yetkili firmalar tarafından taşıt üzerinden sökülecek ve yerine yeni tanımlanan TTB’ler takılacaktır. Yetkili firmalar tarafından sökülen TTB’ler tutanak ile tamir, değişim veya imha işlemine tabi tutulmak üzere alıkonacak ve yapılan işlemler tutanağa bağlandıktan sonra yetkili firmalar tarafından muhafaza edilerek UTTS’ye elektronik olarak bildirilecektir.
Aktivasyonu yapılmayan TTB’lerin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi olması veya kullanılamaz hale gelmesi durumunda, bu durumu gösteren belgelerle birlikte
gerekli bilgiler yetkili firmalar tarafından muhafaza edilerek UTTS’ye elektronik olarak bildirilecektir.
UTTS unsurları kiralanamaz, devredilemez, aktivasyon işlemi yapılmadan satılamaz veya diğer yollarla kullandırılamaz. amaçlanmaktadır.
Zorunluluğa Uyulmaması Halinde Uygulanabilecek Müeyyideler:
Tebliğde belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket eden veya belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanır.
TTB takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, Tebliğ kapsamında düzenlenmeyen belgeler, Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.
Tebliğde belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket eden veya belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır.
