GÜNAYDIN Değerli Okurlar,

17 Ağustos 1999 depreminin yıldönümünde, o günleri kısaca hatırlamakta yarar olduğunu düşünüyorum.

Özellikle gençlerin geçmişte neler olduğunu çok iyi bilmeleri gerekir.

Depremden Sonra Acil Müdahale ve Acil Yardım Çalışmaları:

Valilik kurumları, Türk Silâhlı Kuvvetler, Sivil Savunma’ ya bağlı Arama Kurtarma Birlikleri ilde 2 430 ölü, 4 472 sağ olmak üzere toplam 6 902 kişiyi enkazdan çıkardı. Bu kurumların dışında yerli ve yabancı gönüllü kuruluşlar ve çevre illerimizden gelen vatandaşlarımız kurtarma çalışmalarına katıldılar. Sağlık işleri yeterli olmadığından Yalova Stadyumu içinde Askeri Sahra Hastanesi kuruldu. Depremden sonra Yalova’ dan 1 506 kişi ülkemizin diğer illerine geçici olarak yerleştirildi.

Konutları yıkık- ağır hasarlı ve orta hasarlı olup da prefabrik konutlarda oturmayan 13 981 vatandaşımıza Ekim 1999 tarihinden Mart 2001 tarihine kadar 18 ay süresince aylık 100 milyon TL. kira yardımı; Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından 60 823 kişiye 31 Trilyon 882 milyar TL’ lik yardım yapıldı.

Kamu çalışanlarına 13390 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Ekim 1999- Temmuz 2000 döneminde ayda 50 milyon TL. olmak üzere toplam 1 Trilyon 355 milyar TL. deprem tazminatı verildi. Depremde yazlık konutların büyük bir bölümünün yıkılması, Yalova’ya göçün azalmasına, merkez nüfusunun kırsal alana kaymasına neden oldu. (Bu arada depremden zarar görmediği halde, deprem yardımlarından yararlanmak için gelenleri unutmamak gerekiyor.) Depremde 6 240 metre yağmur suyu kanalı hasar gördü. Merkezde 18 bina tamamen 27 bina kısmen yandı. Elektrik, kanalizasyon ve içme suyu şebekesinde önemli hasarlar meydana geldi. Depremde yerleşim birimlerinin teknik alt yapısı özellikle merkez belediyenin temel yapı taşları çöktü. Ayrıca bütün ilçelerde su, kanalizasyon ve hizmet binaları kısmen veya tamamen devre dışı kaldı. Şehir içi yolların büyük bir kısmı önemli hasar gördü.

İmalât sanayiinde deprem nedeniyle görülen faaliyet zararı % 78 oranında belirlendi; ilk etapta 10 adet sanayi kuruluşu kapandı. Bazı işletmelerde üretim kapasitelerinin azalması nedeniyle işçi çıkarılmaları yaşandı. Depremde 9 ilköğretim okulu hafif hasarlı, 11’orta hasarlı, 4’ ü ağır hasarlı hale geldi. Ortaöğretim kurumlarından 3’ ü hafif hasarlı, 7’si orta hasarlı, 1’i ağır hasarlı duruma geldi. Kısa bir süre sonra 3 lise, 6 ilköğretim okulu çadırda, 9 okul taşımalı olarak, 2 okul geçici binada eğitim- öğretim çalışmalarını sürdürdü. 2 özel öğretim kurumu kapandı.

Deniz kıyısı dâhil bulunabilen her boş yere çadır veya geçişi barakamsı yerleşim yerleri yapıldıktan sonra konutları oturulamayacak olanlar için belirli alanlarda önce çadır kent sonra prefabrik yapımına geçildi. İl sınırları içinde toplam 10 alanda çadır kent; 17 777 çadır kuruldu.  Yalova merkezinde Araştırma Enstitüsü içinde 710 çadırlı Kızılay Çadır Kenti, Arboretum içinde 396 çadırlı T.S.K. Çadır Kenti, Kâzım Karabekir Mahallesi’ nde 411 çadırlı Kızılay Çadır Kenti, TİGEM arazisi içinde 1334 çadırlı Kızılay Çadır Kenti kuruldu. Yalova’ nın batısında yer alan Tarım İşletmeleri Müdürlüğü (TİGEM) arazisinde Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ nin 192 adet Yaşam Modülü yapıldı ve iskâna hazır hale getirildi. TİGEM arazisi ve Arboretum bu nedenle daha sonra kullanılamaz hale geldi. İl sınırları içinde 15 bölgede 5 678 prefabrik konut yapıldı. Bunlardan 5 216’ sı kamu kurumlarınca, 462 adedi ise gönüllü sivil toplum kuruluşlarınca yapıldı. Bu prefabrik konutlarda 19 920 kişi barındı. Kalıcı konut olarak merkez ilçede Soğucak, Çınarcık ilçesinde Çalıca ve Altınordu ilçesinde Subaşı beldesi olmak üzere, toplam 214 hektar olan yer belirlendi ve buralara yaklaşık 22 500 nüfusun barınması için 5 476 adet kalıcı konut yapıldı. Hak sahipleri buradan aldıkları konutlara geçerek prefabrik ve çadır kurulu alanları boşalttılar. 5 476 konutun 858’ i Soğucak Afetzede Yerleşim Alanı’ nda, 1618’ i Çınarcık- Çalıca Afetzede Yerleşim Alanı’ nda, 3 000’ i Altınova- Subaşı Afetzede Yerleşim Alanı’ nda yapıldı. 5 476 konutun 5 118’ i Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’ nca, 250’ si Odalar ve Borsalar Birliği’ nce,108’ i Tekstil ve İşverenler Sendikası’ nca yaptırıldı. Yalova merkezinde yıkılan yerlerin yaklaşık 300 000 metreküp tutan enkazı, deniz kenarında eski Donanma Tesisleri ile TİGEM arasındaki alana doldurularak burada 65 000 metrekare zemin oluşturuldu. Alana bir Deprem Parkı, park içinde depremi hatırlatacak bir deprem anıtı ve spor ve dinlenme mekânları yapıldı.

Yurt Dışından Gelen Kurtarma ve Sağlık Ekipleri

16 ülkeden kurtarma ekipleri, Yalova bölgesinde kurtarma ve sağlık/ poliklinik çalışmalarını başarıyla yürüttüler. Bunlar: Almanya Ekibi ( 15 kişi), Avusturya Ekibi ( 40 kişi), Bosna Hersek Ekibi ( 40 kişi), Çin Ekibi ( 14 kişi), Finlandiya Ekibi ( 14 kişi), Fransa Ekibi ( 9 kişi), Güney Kore Ekibi (13 kişilik 2 grup), Hollanda Ekibi ( 12 kişi), İngiltere Ekibi ( 16 kişi), İsrail Ekibi ( 20 kişi), İsveç Ekibi ( 14 kişi), Japonya Ekibi ( 14 kişi), Norveç Ekibi ( 3 kişi), Rusya Ekibi ( 12 kişi), Yugoslavya Ekibi ( 17kişi), Yunanistan Ekibi ( 12 kişi).

Yurt İçinden Gelen Arama- Kurtarma- Yardım Ekipleri

Ülkemizden 27 ayrı ilden Arama- Kurtarma – Yardım ekipleri gelerek, çalışmalarını başarıyla yürüttüler. Ekip gelen iller: Akut Ekibi (Yerli Sivil Toplum Örgütü), Aydın İli Kurtarma Ekibi, Bursa Orhaneli Garp Linyitleri Arama Kurtarma Ekibi, Bursa D.S.İ. T.C.K. ve Köy Hizmetleri Kurtarma Ekibi, Çorum İli Kurtarma Ekibi, Erzurum Arama Kurtarma Birliği Ekibi, Trabzon Arama Kurtarma Ekibi, Tunceli Arama Kurtarma Ekibi, Kütahya İli Kurtarma Ekibi, Kütahya Tavşanlı Linyit İşletmeleri Kurtarma Ekibi, Samsun ili Kurtarma Ekibi, Balıkesir İli Kurtarma Ekibi, Uşak İli Kurtarma Ekibi, Manisa İli Kurtarma Ekibi, İzmir İli Kurtarma Ekibi, İzmir D.S.İ ve T.C. K. Kurtarma Ekibi, Antalya İli Kurtarma Ekibi, Mardin İli Kurtarma Ekibi, Tekirdağ İli Kurtarma Ekibi, Yozgat İli Kurtarma Ekibi, Isparta İli Kurtarma Ekibi, Bilecik İli Kurtarma Ekibi, Çanakkale İli Kurtarma Ekibi; Çeşitli illerimizden gelen Emniyet Personeli; 15’inci Kolordu Komutanlığı ve 19’ uncu Mekanize Tugay Komutanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı tarafından görevlendirilen kuvvet ve personel.

Şimdilik bu kadar…

Yalova Mahalle Afet Gönüllüleri Derneği (MAG-DER) Başkanı Sabri Karaçam’ ın uyarıcı sözleriyle yazıya son veriyorum: 

“Depreme hazır mıyız sorusuna üzülerek hayır demek zorundayım”

Gününüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.

NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE!