GÜNAYDIN Değerli Okurlar,

Geçen yazımızda İş Bankası’ nın İzmit Kâğıt Fabrikası kurmak için tüm plân ve projeleri hazırlamış olmasına rağmen, hükûmetin buna onay vermediğinden, Atatürk’ ün de durumu öğrenince Yalova’ da yaptığı bir görüşmeden sonra İktisat Vekili Mustafa Şeref (Özkan) Bey’ i görevden alıp yerine Celâl Bayar’ ı getirdiğinden söz etmiştik.

Bugün ki yazımızda, bu görev değişikliği ile ilgili Yalova’ da neler yaşandığını ele alacağız.

Atatürk, Yalova’ da 25 Ağustos 1932 Perşembe gününü kaplıcadaki köşkünde çalışarak geçirdi.

Mustafa Şeref (Özkan) Bey, atılgan ve mücadeleci olmayan, fakat bilgili bir insandı. Değerli bir Maliye, İktisat ve Hukuk adamıydı. Eskilerin deyimiyle “ Terbiyeli bir Osmanlı Efendisi “ hali vardı. Zaten 2’nci Meşrutiyet yıllarında, çok genç yaşta Osmanlı kabinesine Ticaret ve Ziraat Nazırı olarak alınmıştı. Atatürk’ün sofrasında görülen, oraya davet edilenlerden değildi. İktisat Vekili olarak bulunduğu dünya ekonomik bunalımı yıllarında, buhranın manasını, getireceği yeni şartları ve alınması gereken yeni ve uluslararası ekonomik önlemleri, kurulması gereken yeni müesseseleri en iyi anlayanlardandı. Nitekim bütün batı ülkeleri arasında Türkiye, Kliring sistemine ilk defa ve onun zamanında girmişti.

Yalova’ya Atatürk’e vedaya gelmişti. Sağlık nedeniyle bir Avrupa yolculuğuna çıkıyordu. Gazi’nin sofrasında da, her zaman olduğu gibi sakin, biraz mahcup ve çekingen, özetle havayı yadırgayan bir hali vardı.

Sofra kalabalık değildi. Gazi’nin yanında Afet Hanım, diğer yanında Leman Karaosmanoğlu yer almışlardı. Sonra Yakup Kadri, Mustafa Şeref, sofrada bulunması alışılagelmiş olan Nuri Conker, Kılıç Ali, vb. bulunuyordu.

Şimdi o günü Atatürk’ ün yakın çalışma arkadaşlarından merhum Kılıç Ali’ den dinleyelim:

“İş Bankası Genel Müdürü Celâl Bayar ülkede kâğıt sanayii kurulması gerektiğine inanıyordu. Kurmayı düşündüğü kâğıt fabrikasının projesini hazırlamış, hesaplarını yapmıştı. İlk kez kurulacak bu sanayinin yaşaması için hükûmetten de bazı izinler istemişti. İsmet Paşa Hükûmeti, Celâl Bayar’ ın bu girişimini türlü engellemelerle baltalamaya çalışıyordu. İktisat Vekili Mustafa Şerif Bey kâğıt fabrikası konusunda ne istense karşı çıkıyordu.

Birkaç gün sonra Atatürk Yalova’ daydı. İktisat Vekili Mustafa Şeref Bey, Avrupa’ ya giderken veda etmek üzere Yalova’ ya gelmiş ve akşam sofraya davet edilmişti. Atatürk, sofradaki sohbet sırasında sözü kâğıt fabrikasına getirdi. Böylesine önemli bir teşebbüsün baltalanmak istenmesini eleştirdi. Bu sözlerin anlamı açıktı. Mustafa Şeref Bey’ e ‘istifa et’ demek istiyordu.

O da istifasını verdi.”( Kılıç Ali’ nin Anıları, Derleyen: Hulusi Turgut, Sayfa 280-281)

Sonuçta, Mustafa Şeref Bey istifa etti. Bir süre sonra yerine Celâl Bayar getirildi. (Ahmet Akyol, Atatürk’ün Kenti Yalova, sayfa 121-122)

(Not: Bu konu, 29 Ağustos 1932’de, Yalova’da, Atatürk ile Başbakan İsmet Paşa arasında tatsız bir olayın yaşanmasına sebep olacaktır.)

Onu da yarın görelim.

Gününüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.

NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE!