GÜNAYDIN Değerli Okurlar,
Bugün, kurak bölgelerde önemli olan bir uygulamadan söz etmek istiyorum.
Malç, toprağın üzerini örtmekte kullanılan tüm malzemelere verilen addır.
Malçlama ise toprak ve bitki sağlığa fayda sağlayan, istenmeyen otları engelleyen zehirsiz tarım tekniklerinden biridir. En kısa tanımıyla toprak yüzeyinin ışık geçirmeyen bir materyalle örtülmesidir. Burada amaç yabancı otların gelişmesini engellemektir. Toprak yüzeyi ışık geçirmeyen bir materyalle örtülü olduğu için yabancı ot tohumları çimlenip toprak yüzeyine çıksa dahi fotosentez yapamadıkları için yaşamlarını devam ettirememektedirler. Bu bakımdan malçlama, ilâç kullanılmadan gerçekleştirilen en başarılı yabancı ot kontrol yöntemlerinden biridir.
Malçlama esasen doğanın taklit edilmesidir.
Doğada tamamen çıplak toprağa çok nadir rastlanır.
Örneğin ağaçların tümü, yapraklarını dökerek, ağaç diplerinde tamamen organik bir katman oluştururlar.
İğne yapraklı ağaçlar dâhil tüm ağaç diplerinde bu doğal katmanlara rastlanır.
Günümüzde modern tarımda, malç amaçlı plâstik örtüler kullanılmaktadır.
Bunlar genellikle yabanî otlara engel olmak ve hasadı kolaylaştırmak için kullanılırlar ama bu uygulamanın toprak ekosistemine bir yararı olduğunu söylemek mümkün değildir.
Burada anlatmak istediğim doğal yolla yapılan yani organik olan malçtır.
Malçlama;
Toprağı organik madde ile besler.
Güneş ışığını keserek yabanî otların büyümesine mani olur.
Toprağın çıplak kalmasını engelleyerek yağmur, sel ve rüzgâr gibi etkenlere karşı erozyonu kısaca toprağın taşınmasını engeller.
Doğrudan güneş ışığını azalttığı ve nem tuttuğu için biyolojik aktiviteyi teşvik eder.
Yüzeydeki buharlaşmayı azalttığı veya engellediği için su tasarrufu sağlar.
Örtü malzemesi zamanla mikro canlılar tarafından parçalanarak toprağa karışır. Bu da toprak yapısı için çok önemlidir. Böylece topraktaki yararlı besin maddesi ve organik madde miktarını artırır.
Toprak solucanlarında olduğu gibi pek çok canlı için bir ortam ve besin kaynağı teşkil ederek, ortam biyoçeşitliliğinin artmasını sağlar.
Ancak şunu da unutmamak gerekir, havadaki nem oranı düşük olan yerlerde bu süreç oldukça yavaş işler. Bunun için böyle yerlerde evin atık suyunu malç için düşünülen alanlarda değerlendirmek oldukça işe yarar.
Ayrıca yağmur suyunu daha uzun süre toprakta tutabilmek için gereken önlemler alınmalıdır.
Yağmur sularının boşa gidişini seyretmek uygun değildir!
Şimdi de kısaca hangi malzemeler malçlama için kullanılabilir onu görelim.
Taze biçilmiş otlar, yaş yapraklar ve öğütülmüş yaş budama artıkları,
Kuru yapraklar, ağaç kabukları, öğütülmüş kuru budama artıkları,
Besin içeriği zengin olan ve parçalanması uzun sürmeyen tahıl sap ve samanı,
Çürümesi uzun zaman aldığı halde mantar faaliyetini artırdığı için çok yıllık bitkilerin diplerinde kullanılabilecek olan ağaç talaşı,
Doğada çözünmeseler de gölgeleme ve nem tutma işlevi gören, ısı farkından dolayı havadaki yoğuşmayı yakalayarak bitkilerin su ihtiyacını karşılayan taş ve çakıl gibi nesneler,
Özellikle yabanî ot problemi yaşanan yerlerde, toprağa vuran güneş ışığını tamamen kesmek için karton/kâğıt gibi objeler,
Yerinde örtü işlevi görecek ve doğada çözünebilecek tüm örtüleme amaçlı kullanılabilecek organik maddeler,
Özellikle büyük tarlalarda ve meyve bahçelerinde, dışarıdan örtü malzemesi taşımak mümkün olmayacağından, özellikle toprakta azot sabitleyebilen baklagil türler (yonca, fiğ, tırfıl, bakla, vb), örtüleme işlevinin yanı sıra ürün de veren tatlı patates, çilek, balkabağı gibi bitkiler, iklim koşullarına ve toprak tipine göre kullanılabilir.
Köklerinde yaşayan özel bakteriler sayesinde toprakta azot sabitleyebilen tek yıllık ve ömürlü baklagil türler, çiçeklenme döneminden hemen önce (bünyesinde en fazla azot barındırdığı dönemde), tırpanla kesilip toprağa bırakılarak veya toprağa karışacak şekilde çapalanarak, verimi artırmada kullanılabilir.
Organik malçlamanın toprak ve bitki sağlığı için önemi büyüktür. Kışa girmeden hemen önce yapılacak malçlama, toprağın daha geç soğumasını sağlar ve toprağı yağmurun, karın şiddetinden korur.
Yaz aylarından hemen önce yapılacak malçlama ise, toprağı güneşin ve sıcağın olumsuz etkilerinden korur. Yabancı ot baskılamak amacıyla yapılan örtüleme, toprağı çapalama gereksinimini ortadan kaldırarak toprak biyolojisine verilen zararın minimuma inmesini sağlar.
Kalın örtüleme yöntemleri, fazla yağmurlu dönemde suyu sünger gibi emerek taşkınları ve dolayısıyla erozyonu engeller. Fazla kurak dönemde ise toprağın nem ihtiyacını karşılar. Türkiye gibi organik madde yapısı düşük toprak yapısındaki coğrafyalarda suyun kıt olması ve yaz aylarındaki sıcaklık nedeniyle malçlama önemli bir tarım pratiğidir. Malç malzemesi, zamanla doğal yollardan ayrışma ile toprağa organik madde kazandırır.
(Kaynak: Sağlıklı Toprak ve Sağlıklı Bitkiler için Kompost Rehberi)
Gününüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.
(Gelecek Yazı: Bir Yem Bitkisi: Korunga)
