Yeni yıl, 2023 yılının değerlendirmesi ve gelecek yılın planlanması açısından tüm vatandaşlarımız için önemli bir başlangıç. Herkesin gözü kulağı yeni yılda açıklan rakamlarda, oranlarda idi. Açıklanan bu rakam ve oranlar ise mutlaka herkes için ayrı ayrı şeyler ifade edecektir.
Peki bu açıklanan rakamlar düşük ücret ile çalışan işçi, küçük esnaf ve emekliler için ne ifade ediyor. Aşağıda açıklanan rakamları, artış oranlarını bu açıdan incelemek gerekir.
1- Yıllık enflasyon rakamları açıklandı. Tüketici Fiyat Endeksi yıllık 64.77 artış gösterdi. 12 Aylık fiyatlardaki artış ortalaması ise %53,86 olarak belirlendi.
Kira artışlarında yıllık TÜFE ortalama artış oranı olan %53,86 uygulanacak.
TÜİK’in yıllık enflasyonun üzerinde artış gösteren harcama grupları; Lokanta ve Oteller 93,24, Eğitim %82,06, Sağlık %79,59, Ulaştırma %77,14, Gıda ve Alkolsüz içecekler %72,01, Alkollü içecekler ve tütün %71,26 olarak açıklanmıştır.
2- Asgari Ücret günlük Brüt ücret 2024 yılı için 666,75 TL aylık 20.002.25 TL olarak belirlendi. Çalışanın eline geçecek net ücret 17.002.12 TL, asgari ücretle çalışan bir personelin işverene maliyeti ise 24.503,02 TL oldu. (Sigorta primini gününde ödeyen işverenlere %5 indirim uygulanması hailinde maliyet 23.502,94 TL olacaktır.)
3- TÜİK enflasyon verilerini açıklaması üzerine, 2024 yılında memur ve memur emeklisi %49,25, İşçi ve Bağ-kur emeklisi %37,57 zam alacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklisinin büyük bir bölümünün kök maaşları çok düşük olması nedeni ile 7.500.-TL olan en düşük emekli maaş artışı ise ilerideki günlerde belirlenecektir.
Burada açıklanan rakamlara bir ara verip, küçük esnaf, asgari ücret ile çalışan bir işçi, emekli için bu açıklanan rakamları ve sonuçlarını değerlendirmek gerekir.
Yeni yılın ilk günlerinden itibaren enflasyon ve asgari ücret artışlarına paralel yeni zamlar açıklanmaya başladı. Fırınlar ekmeğe %33 Simit ve diğer ürünlere %50 artış yaptı. Temel gıda, hizmet tüm kesimler düz hesap %50 artış ile yeni yıla başladı. ( Burada amaç artış yapan sektörleri eleştirmek değil, onlarda yaşamlarını sürdürmek için zam yapmak zorundalar.) Ancak çalışanın, emeklinin eline maaşları geçmeden yapılan zamlar nedeniyle Ocak ayının maaşını Şubat ayında alanlar daha maaşlarını almadan harcamaya başlayacaklarından Ocak ayı bütçeleri mutlaka açık vereceklerdir. Maaşları eline geçmeden eriyecek, hatta Ocak ayındaki fark kadar borçlanacaktır.
Memur ve memur emeklisine %49,25 artış yapılmasına rağmen işçi ve Bağ-Kur emeklisine %37,57 artış yapıldı. Bu ülkenin memuru ile küçük esnafı ve işçi emeklisi arasında nasıl bir ayrım var ki %11,68 daha az artış yapılıyor. Bu ayrımın mantığı anlaşılır gibi değil. Fiyat artışları memuru ve işçiyi ayrı ayrı mı etkiliyor sorusu sorulmalıdır.
Açıklanan rakamlar asgari ücret ve emekli maaşlarının alım gücünün 2024 yılında biraz daha eridiğini gösteriyor. Temek ihtiyaç olan Gıda ve alkolsüz içeceklerdeki yıllık fiyat artışı %72,01 alkolsüz içecekleri grup içinden çıkartırsak büyük ihtimal Gıda ürünlerindeki artış %100’e yakın çıkacaktır. Diğer sağlık, ulaştırma gibi temel ihtiyaçlardaki yıllık fiyat artışları da yıllık enflasyonun üzerinde açıklandı. Asgari ücretli ve emeklinin maaş ve harcamaları arasındaki orantısız artışlar nedeniyle bu kesimlerin gelecek yıllara borçsuz girme ihtimali yok gibi.
Gelirler ve harcamalardaki orantısız artışlar bu şekilde ücretli ve emeklinin aleyhine iken maktu vergi arışları ile en ufak bir hatayı büyük bedellerle ödetecek ceza artışlarını da değerlendirmek gerekir.
Aşağıdaki örnek seçilmiş rakamları, asgari ücret veya buna yakın ücret alan, emekli , küçük esnaf açısından, yani geniş kitleler açısından okumak ve değerlendirmek lazım. Bu kesimler için cezalar caydırıcı olmaktan çıkmış can yakıcı olmuştur.
KDV Beyannamesi Damga Vergisi tutarı 308,30 TL
Muhtasar Beyannamesi Damga Vergisi 308,30 TL
Gelir Vergisi Damga Vergisi 467,20 TL Yıllık bir küçük esnafa iş yapsın yapmasın tahakkuk edecek yıllık Damga Vergisi en düşük 7.866,40 TL (2.Nolu KDV beyanı veren mükelleflerin ise yıllık damga vergisi maliyeti 11.566.TL) aylık maliyeti ise 655 TL
Bir Takvim yılı içinde belge düzenine uymayanlara bir belge için 3.400.-TL Toplam kesilebilecek ceza 1.700.000.-TL
Muhasebe hesap düzenine uymama cezası 40.000.-TL
Tahsilat ve Ödemelerin Banka üzerinden yapmayanlara 2024 yılı için uygulanacak toplam ceza 8.700.000.-TL
Avukat bulundurma zorunluluğuna uymama cezası 40.000.-TL
İşe giriş Bildirimini geç verme her bir işçi için 20.002.50 TL
Kurum Denetimlerine geç cevap verme (küçük esnaf için) 120.0015.-TL
İş kazasını geç bildirme 24.607.-TL
E-viziteyi geç onaylama cezası 10.001.-TL
Çalışma izni olmayan yabancı çalıştırma her bir işçi için 56.752.TL
Diğer trafik cezaları, Kamu ve Belediye harçlarındaki artışlar, Ticaret siciline ödenen harç ve hizmet tutarları aynı şekilde artış göstermiştir.
Bu vergi ve cezalar yalnızca Küçük ve Orta ölçekli işletmelerin, kendi bünyelerinde muhasebe sistemi olmayan işletmeler için seçilmiş örneklerdir.
Sonuç, 2024 yılı Emekli, düşük ücret ile çalışan işçi ve Küçük esnaf için zor geçecek gibi görünüyor.
Yeni yılın dünyaya, ülkemize huzur ve mutluluk getirmesi dileğiyle, Tüm vatandaşlarımıza Mutlu Yıllar dilerim.
