Subaşı Sözlü Tarih Çalışma Grubu Başkanı Zeki Gürsu, 9 Kasım 1935 tarihinde Köstence limanında başlayan göç yolculuğunu beldede bulunan doğumu Bulgaristan ve Romanya olan ikinci kuşak büyüklerini evlerinde ziyaret ederek andı.
Ziyaretlere ilişkin açıklamada bulunan Subaşı Sözlü Tarih Çalışma Grubu Başkanı Zeki Gürsu, “Beldemizin kurulmasında ikinci kuşak ve emeği gecenler ile Göçün 89.cu yılı anma ziyaretlerimizi tamamladım. Bazı büyüklerimin sağlık durumları iyi olmadığından sadece kapıdan aile fertlerine ulaşarak yerine getirebildim. Yaşayan tüm büyüklerimin ellerinden öpüyor sağlıklı yaşam diliyorum. Subaşı köyümüzün kurucu büyükleri ile sosyal, kültürel, eğitim alanlarında önderlik yapan tüm değerli büyüklerimi rahmet ve minnet ile anıyorum.
Yapılan Cumhuriyet dönemine ait arşiv belgeleri çalışmasında 1935 yılı Kasım ayında Köstence Limanındaki durumu anlatan haber küpürü ve Konsolosluk gözlemleri, Köstence liman salon dairesi şehrin birçok hanları, camileri bu günlerde insan ve hayvanlarla dolu. Konsolosumuz iyi çalıştı göçmen vatandaşlarımızın hepsini yerleştirdi. Bugünlerde iki vapurun direğinde Türk Bayrağı dalgalanıyor. Biri Bursa diğeri ise Nazım. İkisi de göçmen vatandaşlarımızı almaya gelen vapurlar. Biri dolmuş diğeri yavaş yavaş doluyor. Bu iki vapur sonra Türkiye'ye göçmek için bekleyen daha iki bin göçmen var. Şimdi burada göçmenler arasında şöyle haberler dolaşıyor beş vapurla hükümet kontrat yapmış ikisi sözünde duruyor fakat diğer üçü nakil işinden vazgeçmişler bu yüzden 6000 göçmen için tertip edilen program suya düştü. Şimdi birçok muhacir paralarını kendi veriyorlar. Diğer vapurların ne zaman geleceği belli değil. Hani bir zamanlar bir vapur buğdayı çıkaracak yer bulamayıp aylarca dolaştıktan sonra denize döktü ise göçmen işi buna benzedi Köstence oldukça soğuk bir yer. Bu vatandaşlarımızı bir an evvel nakledelim nede olsa iklimin soğuk ve rutubeti sıhhatlerine dokunabilir. Hele göçmenlerin oldukları boş mağazalar büsbütün soğuk oluyor. Bu yüzden göçmenler arasında hastalananlarda görünmeğe başladı. Romanya'dan Çıkan Kürentür isminde vapur bir gazetede gözüme ilişti. Şimdi birçok muhacir paralarını kendi veriyorlar” dedi.
